Отправляет email-рассылки с помощью сервиса Sendsay

Интенсивный курс эсперанто

  Все выпуски  

Интенсивный курс эсперанто Учебник эсперанто. Часть 9.


Информационный Канал Subscribe.Ru - www.lycos.ru

Leciono 9

Учебник языка эсперанто. Часть 9.

Автор: Игорь Галичский (г. Северодвинск)


Если следующие над следующими буквами - ĝ, ĉ - не видны надстрочные знаки, то ваш почтовый клиент или браузер не поддерживает кодировку юникод (UTF-8). Сохраните файл в виде html и воспользуйтесь для просмотра этого текста современными браузерами Explorer или Netscape - версии выше 4-ой, Opera - 6-я версия, WinWord - версии выше 95 и некоторыми другими программами.

#74* Категория ОПРЕДЕЛЁННОСТИ существительных задается либо с помощью артикля LA, либо притяжательными местоимениями (mia, via, ... sia) или табличными местоимениями (tiu, ĉiu, tiaj, ĉiaj, ties...). Собственные имена (т.е. которые пишут с заглавной буквы, в том числе и слово Esperanto) определённы без артикля или местоимений. Собственными являются также названия месяцев и дней недели. Неопределенного артикля в эсперанто нет; числительное "unu" вместо него использовать не стоит. Если вам надо выделить впервые упоминаемый предмет, то воспользуйтесь словом IU 'некий': "En iu bela tago... В один прекрасный день..." без артикля с артиклем Предмет или лицо упоминаются в тексте(разговоре)впервые: Ni vidis portreton. Мы видели (КАКОЙ-ТО) портрет. Предмет(лицо) уже упоминался в тексте(разговоре): La (=TIU) portreto estas belega. (ЭТОТ) Портрет прекрасен. Предмет не выделяется из ряда однотипных(однородных): Sidiĝu sur seĝon (=AJNAN). Li vundis sin per tranĉilo (NE PER TONDILO). Данный предмет представляет весь свой класс(вид,род): La homo evoluis el la simio. Человек произошел из обезьяны. (БИОЛОГИЧЕСКИЙ ВИД) ...говорится только о "некоторых из"...: En la bukedo estas ankaŭ (KELKAJ) rozoj. И розы в букете тоже есть. ... или предметы упоминаются как весь класс...: La (=ĈIUJ) homoj evoluis el simioj. (SED NE EL ĈIUJ SIMIOJ) ...

En Rusio estas multaj poetoj.Puŝkin estas rusa poeto. ... или предмет уникален: la mondo, la ĉielo, la suno ktp. Puŝkin estas la plej fama rusa poeto. Предмет(вещество) рассматриваются частично: Bonvolu doni salon! Дайте, пожалуйста, соли! (НЕМНОГО)La kulero estas el oro. Предмет(вещество) рассматриваются целиком: Bonvolu doni la salon! Дайте, пожалуйста, соль! (ВСЮ СОЛОНКУ) La oro estas metalo. При обращении к лицу:Grandan dankon al vi, estimata doktoro! Mi atendas vin, karulo! При собственном имени имеется прилагательное: Petro la Unua, la Blanka Maro, la ĉiam juna Bulgario. В устойчивых выражениях: paŝo post paŝo, de tempo al tempo, ludi futbalon, doni esperon, vivi en paco, perdi intereson, esti en ordo, havi kuraĝon, manĝi kun apetito, vizaĝo al vizaĝo k.t.p. Для краткости пропущено существи-тельное, а прилагательное осталось:

Mi forgesis mian skribilon, bonvolu prunte doni la vian (SKRIBILON). Ne la bela estas amata, sed la amata estas bela (HOMO). Ŝi lernas la francan (LINGVON).

Nun estas la kvara (HORO). Даже если какой-либо предмет не упомянут, но его наличие подразумева-ется из ситуации, то этот предмет — определенный: la fino de tiu fabelo; salute levi la (=sian) ĉapon. Levu la (=viajn) manojn! Hieraŭ mi demandis pri tiu libro en biblioteko, sed la bibliotekisto ne trovis ĝin laŭ la katalogo, nek sur la bretoj. (В библиотеке должны быть и библиотекарь, и каталог, и полки; они непременны.)

Сочетание "PLEJ+прилагательное(+существительное)" делает предмет уникальным в своем роде, поэтому требуется артикль LA. (Но перед "PLEJ+наречие" артикль не нужен!) Кроме того, артикль "любит" появляться перед порядковыми числительными (unua, dua, ...), a также перед словами: sama, tuta, sola, lasta, (mal)dekstra. Впрочем, не обязательно.

Артикль не "любит" соседство слов: kelka, multa, da, ajna, ambaŭ, a также единицы измерений (centimetroj, horoj, procentoj, rubloj k.t.p.) Перед словом "alia" артикль нужен, если речь идет о парном предмете. В сомнительных случаях артикль лучше не ставить.

#75. Суффикс -EM- означает "склонный к чему-либо": dormema сонливый, forgesema забывчивый, laborema трудолюбивый, silentema молчаливый, timema трусливый, parolema разговорчиавый,plorema плаксивый, zorgema заботливый, klopodema хлопотливый, ridetema улыбчивый, revem(ec)o мечтательность, postulemo требовательность, scivolemo любознательность. Mi emas ... Мне хочется ... La homoj estas eraremaj Людям свойственно ошибаться. "Laboro donas panon, mallaboremo — malsanon."

#76. Суффикс -AN- означает "житель(местности), член(организации)": moskvano москвич, parizano парижанин, urbano горожанин, rusiano россиянин (ruso русский), eksterlandano иностранец, partiano член партии, kristano христианин, kort|eg|ano придворный, klubano, lernejano школьник, gimnaziano, marsano марсианин.

#77. Суффикс -ESTR- означает "начальник,глава": brigadestro бригадир, ŝipestro капитан, urbestro мэр, estr|aro начальство, imperiestro император.

#78. Суффикс -ON- образует дробные числительные: duono половина, triono треть, kvarono четверть; ses оkonoj три восьмых, unu kaj duono полтора. "Komenco bona - laboro duona."

Десятичные дроби (с запятой "komo") читаются так: 3,145 tri komo cent kvardek kvin; 0,06 nulo komo nulo ses.

#79. Приставка EKS- означает "бывший": eksministro, eksĉampiono, eksoficiro, eksedzo; eksmoda вышедший из моды; eksiĝi выйти в отставку.

(*) fabelo SES FENIKSAJ OVOJ.

Antaŭ tre-tre longe vivis iu mallaboremulo, revanta riĉiĝi sen laboro. En iu tago li iris sur kampo kaj trovis ses gigantajn feniksajn ovojn. Li pensis, ke li baldaŭ riĉiĝos pro la ovoj. Li decidis donaci la ovojn al la reĝo, opiniante, ke la reĝo re|dankos lin per oro. Sed li estis ordinarulo kaj ne rajtis eniri mem en la reĝan palacon. Tial li petis vilaĝestron transdoni la feniksajn ovojn.

La vilaĝestro pensis: "Kial mi ne restigu por mi unu el ili? La reĝo ne bezonas tiom multe." Ankaŭ la vilaĝestro ne rajtis mem iri en la reĝan palacon, tial li petis guberniestron transdoni la kvin ovojn.

La guberniestro neniam vidis tiom gigantajn ovojn. Li pensis same kiel la vilaĝestro, elektis unu el la kvin ovoj kaj transdonis la kvar restajn al provincestro.

Ankaŭ la provincestro restigis por si unu el la ovoj kaj transdonis la tri aliajn al kortegano.

La edzino de la kortegano ek|sciis pri kuriozaj feniksaj ovoj kaj eliris por rigardi. Ŝi tre ek|ŝatis kaj prenis unu el la tri ovoj. Do, la kortegano havis nur du feniksajn ovojn por transdoni al ĉefministro.

La fileto de la ĉef|ministro interesiĝis kaj restigis unu por ludi. Kaj nun la ĉefministro prezentis al la reĝo unu feniksan ovon.

La reĝo ĝoje prenis la gigantan feniksan ovon. Li laŭdis la lojal|econ de la trov|into de la ovo kaj decidis riĉe danki lin. Li donis al la ĉefministro grandan or|pecon, ordonante al li transdoni ĝin al la trovinto de la ovo.

Hejme la ĉefministro anstataŭ|igis la orpecon per arĝenta peco kaj transdonis tiun al la kortegano. Parolinte kun sia edzino, la kortegano anstataŭigis la arĝentaĵon per kupraĵo kaj sendis ĝin al la provincestro. La provincestro ne kredis, ke la kupraĵo estas donacita de la reĝo, sed li ne kuraĝis kontraŭ|diri. Li anstataŭigis la kupraĵon per feraĵo kaj sendis tiun al la guberniestro.

La guberniestro neniel povis kredi, ke tiu feraĵaĉo estas dankaĵo de la reĝo, ĉu la reĝo estus tiom avida? Sed li restigis la feron al si kaj sendis al la vilaĝestro nur ŝtonon.

La vilaĝestro preskaŭ falis pro kolero ekvidinte la ŝtonon. Li forĵetis ĝin kaj vokis al si la mallaboremulon: "Nu aĉ|ulo, kiel vi kuraĝis prezenti al la reĝo ŝtonojn anstataŭ feniksajn ovojn? !! Oni vin batu per bastonoj!"

Anstataŭ oron, la mallaboremulo ekhavis nur bastonbatojn.


Продолжение следует...

Учебники, словари и учебные тексты для изучения эсперанто можно в большом количестве найти на сайте поддержки нашей рассылки - www.esperanto.mailru.com

Предыдущий урок ищите здесь

eo@nm.ru



http://subscribe.ru/
E-mail: ask@subscribe.ru
Отписаться
Убрать рекламу

В избранное