KAMPANIA MONOPOLISTY (Кампания монополиста: monopolista – м.р.)

W dodatku problem skandynawski (Вдобавок, скандинавская проблема: problem – м.р.) stał się europejskim (стала европейской). Kilka tygodni temu w europejskiej prasie (Несколько недель назад в европейской прессе) pojawiły się ogłoszenia zaczynające się od prowokacyjnego tytułu (появились объявления, начинающиеся с провокационного названия), skierowanego do przewodniczącego Komisji Europejskiej Jose Manuela Barroso (направленные Председателю Еврокомиссии Хосе Мануэлю Барросо): "Panie Barroso (Господин Барросо), oto dlaczego powinien pan poważnie rozważyć ograniczenie picia" (вот почему Вы должны серьёзно обдумать проблему ограничения употребления алкоголя). Reklama i kilkuminutowy film (Реклама и несколькоминутный фильм), które można obejrzeć (которые можно посмотреть) na jednej ze stron internetowych (на одной из страниц в Интернете), mają jeden cel (имеют одну цель: cel – м.р.) - przekonać Europejczyków o szkodliwości (убедить европейцев во вреде) i ogromnych kosztach picia alkoholu (и огромной стоимости употребления алкоголя). Szwedzi, bo to oni są autorami kampanii (Шведы – а именно они являются авторами кампании), podpierają się przy tym danymi (опираются при этом на данные) Światowej Organizacji Zdrowia (Мировой Организации Здравоохранения) (WHO). Wynika z nich (Из них следует), że co roku (ежегодно) z przyczyn związanych z alkoholem (по причинам, связанным с алкоголем) umiera ponad pół miliona mieszkańców Europy (умирает более полумиллиона жителей Европы).

By prowokacja była jeszcze większa (Чтобы провокация была ещё больше), kampanii nie prowadzi szwedzki rząd (кампанию проводит не шведское правительство), ale państwowa firma Systembolaget (а государственная фирма Систембулагет), monopolista w sprzedaży alkoholu w tym kraju (монополист по продаже алкоголя в этой стране). Chce przekonać (Она хочет убедить), że ani argumenty zdrowotne ani prohibicja (что ни аргументы здоровья, ни запреты), nie są w stanie obniżyć poziomu spożycia alkoholu w Europie (не в состоянии снизить уровня употребления алкоголя в Европе). A jedynym lekarstwem może być zasada obowiązująca w Szwecji (А единственным лекарством может быть принцип, действующий в Швеции): handel alkoholem nie jest nastawiony na zysk (торговля алкоголем не ориентирован на получение прибыли). Drogi, obłożony wysokim podatkiem alkohol (Дорогой, обложенный высоким налогом, алкоголь), sprzedawany wyłącznie przez państwowe sklepy (продающийся исключительно через государственные магазины), jest jedynym lekarstwem na problem pijaństwa (является единственным лекарством от проблемы пьянства).

Nieszczęście Szwedów polega jednak na tym (Однако, несчастье шведов заключается в том), że ich system (что их система: system – м.р.) przestaje być skuteczny z powodu integracji europejskiej (перестаёт быть эффективной по причине европейской интеграции). W ciągu 10 lat od wejścia do Unii Europejskiej (В течение 10 лет с вступления в Европейский Союз) spożycie alkoholu w Szwecji wzrosło o 30 proc. (употребление алкоголя в Швеции возросло на 30 %) i zapewne jeszcze się zwiększy w ciągu najbliższych lat (и, по-видимому, еще более увеличится в течение ближайших лет). W zeszłym roku (В прошлом году) skończyły się wynegocjowane przez ten kraj okresy przejściowe (закончился переходный период, достигнутый в ходе переговоров) na unijne przepisy (относительно правил Евросоюза) zezwalające na przewożenie z kraju do kraju UE (разрешающих провозить в страну) dużych ilości alkoholu bez podatku (алкоголя в больших количествах без налога). W dodatku po wejściu w ubiegłym roku republik nadbałtyckich do Unii (Вдобавок, после вступления в Евросоюз в прошлом году балтийских республик) wielu Szwedów zaczęło przywozić stamtąd (много шведов начало привозить оттуда) ogromne ilości spirytualiów (огромное количество спиртных напитков). Europejska kampania Systembolaget (Европейская кампания Систембулагета) wpisuje się w inne pomysły Szwedów (вписывается и в иные идеи шведов) na ograniczenie picia w społeczeństwie (по ограничению употребления алкоголя в обществе). Niedawno została powołana firma-córka monopolisty (Недавно была создана дочерняя фирма монополиста), której zadaniem jest namawianie Szwedów do tego (целью которой является убеждение шведов в том), by kupowali mniej alkoholu tam, gdzie mogą (чтобы они покупали как можно меньше алкоголя) ... czyli właśnie w Systembolaget (т.е. именно в Систембулагет). A pieniądze na kampanię (А деньги на кампанию) prowadzącą do zmniejszenia konsumpcji alkoholu w tym kraju (направленную на сокращение употребления алкоголя в этой стране) pochodzą z zysków firmy-matki (происходят из прибылей головного предприятия)!

Jednocześnie to właśnie monopol jednej firmy państwowej (Одновременно именно монополия единственной государственной фирмы) jest od początku obecności Szwedów w UE powodem ciągłych konfliktów z unijnymi sąsiadami (с самого начала существования шведов в ЕС является поводом для постоянных конфликтов с европейскими соседями). Niebawem Europejski Trybunał Sprawiedliwości orzeknie (Скоро Европейский Суд вынесет заключение), czy obowiązujący w tym kraju zakaz sprzedaży alkoholu przez Internet jest zgodny z unijnym prawem (соответствует ли праву Евросоюза действующий в этой стране запрет на продажу алкоголя через Интернет).

FIŃSKI PROBLEM (Финская проблема)

Nie mniejszy problem niż z nowymi członkami Unii Europejskiej (Не меньшие проблемы, чем с новыми членами Евросоюза) Szwedzi mają z własnymi sąsiadami (у шведов с собственными соседями). Kiedy w lipcu tego roku (Когда в июле этого года) następcy tronów Szwecji i Danii (наследники престолов Швеции и Дании) - Viktoria i Fredrik - świętowali pięciolecie otwarcia łączącego oba kraje mostu 0resund (праздновали пятилетие открытия соединяющего оба края моста Оресунд), uśmiechom i uściskom nie było końca (улыбкам и объятиям не было конца). Nic dziwnego (Ничего удивительного). Połączenie przyczyniło się do rozwoju rynku budowlanego i rynku pracy (Сообщение способствовало развитию строительного рынка и рынку труда). Liczba osób ze Szwecji dojeżdżających codziennie do pracy w Danii (Количество людей из Швеции, которые ежедневно ездят на работу в Данию) wynosi teraz siedem tysięcy (составляет в настоящее время 7 тысяч), podczas gdy przed powstaniem mostu (в то время как до строительства моста) było ich tylko półtora tysiąca (их было только 1,5 тысячи). Wiadomo jednak od dawna (Однако, давно известно), że most stał się dodatkową przyczyną szwedzkich kłopotów (мост стал дополнительной причиной шведских проблем), w tym alkoholowego (в т.ч. алкогольной). Ulubionym zajęciem podróżujących przez most Szwedów (Любимым занятием путешествующих по мосту шведов) stało się kupowanie w Danii tańszej wódki (стала покупка в Дании более дешёвой водки). Tak było także i w tym roku (Так было и в этом году). Szwedzkie media alarmowały (Шведские СМИ били тревогу) o drastycznym wzroście liczby Szwedów (в связи с резким ростом количества шведов) przekraczających granicę na moście 0resund (пересекающих границу по мосту Оресунд).

Dane nie kłamią (Данные не лгут). Szwedzki monopolista Systembolaget skarży się (Шведский монополист Систембулагет жалуется), że tylko w zeszłym roku jego obroty spadły o blisko 20 proc. (что только за прошлый год его обороты сократились на 20%).

Również fiński rząd wini Unię Europejską (Финское правительство также обвиняет Европейский Союз) za wzrost spożycia mocnych trunków (в росте употребления крепких спиртных напитков). Nic dziwnego (Ничего удивительного). W kraju, gdzie również panował państwowy monopol (В стране, где также господствовала государственная монополия), od dwóch lat pod naciskiem Brukseli (в течение двух лет под натиском Брюсселя) zaczęto obniżać akcyzę na spirytualia (стали снижать акцизы на спиртные напитки). Z kolei (В свою очередь) zniesienie restrykcji w przywozie trunków do prywatnego użytku (ликвидация ограничений на ввоз спиртных напитков для собственного потребления) - również pod naciskiem Unij (также под натиском Евросоюза) - wstrząsnęło siecią sklepów monopolisty Alko (потрясло сеть магазинов Алко) i zwiększyło problem z alkoholem (и увеличило проблему с алкоголем). Nic dziwnego, że Finom zaszumiało w głowach (Ничего удивительно, что у финнов в головах зашумело). Dawniej mogli przywieźć z innego kraju Unii (Ранее они могли привезти из другой страны Евросоюза) jedną butelkę mocnego alkoholu i kilka butelek wina (одну бутылку крепкого алкоголя и несколько бутылок вина). Dziś ten sam Fin może przywieźć 110 l piwa, 90 l wina i 10 l wódki (Сегодня тот же финн может привезти 110 л пива, 90 л вина и 10 л водки). Badania wykazują (Исследования показывают), ze kraj kojarzony z najlepszym na świecie systemem edukacyjnym (что страна, ассоциирующаяся с лучшей в мире системой образования), gospodarką opierającą się na nowoczesnych technologiach (экономикой, основанной на современных технологиях) i minimalnym odsetkiem śmiertelności wśród niemowląt (минимальным процентом смертности новорождённых), ma zastraszające statystyki dotyczące spożycia alkoholu i jego skutków (имеет устрашающую статистику по употреблению алкоголя и его последствий). W 2004 roku na śmierć zapiło się 1860 Finów (В 2005 году спились 1860 финнов).

Nie jest to może dużo w porównaniu z liczbą mieszkańców  (nieco ponad 5 mln) (Возможно, это не так много в сравнению с количеством жителей (немногим более 5 млн.). Ale alkoholowych śmierci było aż o 20 proc. więcej niż rok wcześniej (Однако смертей по причине алкоголя было на 20% больше, чем год назад). Do tego trzeba doliczyć powikłania chorobowe spowodowane przez alkohol (К этому нужно прибавить осложнения, связанные с употреблением алкоголя). Spożywanie napojów wyskokowych (Употребление спиртных напитков: napoj wyskokowy – уст.) stało się w Finlandii drugą przyczyną śmierci wśród mężczyzn w wieku od 15 do 64 lat (стало в Финляндии второй причиной смерти среди мужчин  возрасте от 15 до 64 лет).

Ulubionym miejscem alkoholowej turystyki jest dla Finów sąsiednia Estonia (Любимым местом алкогольного туризма: tutystyka – ж.р. для финнов является соседняя Эстония). "Estonizacja" fińskiej kultury picia («Эстонизация» финской культуры пития) doprowadziła nie tylko do wzrostu picia turystycznego (привела не только к росту туризма в алкогольных целях), lecz także do zmiany w strategiach marketingowych fińskich firm alkoholowych (но и к изменениям маркетинговых стратегий финских алкогольных фирм). Jedna z nich zaczęła eksportować do Estonii tańszą wódkę w dwulitrowych kartonach (Одна из них начала экспортировать в Эстонию более дешёвую водку в двухлитровой картонной упаковке) z myślą, że i tak wróci do kraju jako import (рассчитывая на то, что она и так вернётся в страну в качестве импорта) na własny użytek fińskich turystów (для личного потребления финских туристов).

Dziś w Finlandii nie brakuje głosów (На сегодняшний день в Финляндии звучат призывы), że trzeba się sprzeciwić Unii (что нужно отказаться от требования Европейского Союза): wrócić do ograniczeń i zwiększyć akcyzę (восстановить ограничения и увеличить акциз). Niedawno w tej sprawie (Недавно по этому вопросу) wybuchł ostry spór między ministrami zdrowia i finansów (разразился спор между министрами здравоохранения и финансов). Paradoksalnie ministerstwo zdrowia (Парадоксально, но министерство здравоохранения), rozumiejąc argumenty fiskusa (с пониманием восприняв аргументы государственной казны), na razie zrezygnowało z restrykcji i tym samym z konfliktu z UE (пока отказалось от ограничений, а тем самым и от конфликта с Европейским Союзом).

Источник польского текста: еженедельник OZON №36/2005 (http://www.ozon.pl/tygodnikozon_2_16_982_2005_36_1.html)

Окончание статьи в следущем выпуске.

До встречи!

Оксана