Отправляет email-рассылки с помощью сервиса Sendsay

Naviny ad Partyi BNF

  Все выпуски  

Naviny ad Partyi BNF


"Прага вясны" - адбылася прэзэнтацыя кн╕г╕ пра героя╝ 2007 году

_

29 тра╝ня, сядз╕ба Парты╕ БНФ. Адбылася прэзэнтацы╕ зборн╕ка нарыса╝ аб 14 грамадзк╕х актыв╕стах, як╕я был╕ засуджаныя ╝ 2007 годзе па пал╕тычных матывах. Геро╕ кн╕г╕ - Канстанц╕н Лукашо╝, Зьм╕цер Хведарук, Барыс Гарэцк╕, Алег Корбан, Аляксей Янушэ╝ск╕, Наста Палажанка, Валер Шчук╕н, Андрэй Кл╕ма╝, Наста Азарка, ╤ван Шыла, Ярасла╝ Грышчэня, Зьм╕цер Дашкев╕ч, Натальля ╤ль╕н╕ч ╕ Артур Ф╕нькев╕ч - атрымал╕ крым╕нальныя прысуды ╝ 2007 годзе.

В╕цэ-прэзыдэнт м╕жнароднай фэдэрацы╕ абароны право╝ чалавека Алесь Бяляцк╕ выказа╝ падзяку ╝с╕м журнал╕стам, як╕я адгукнул╕ся на просьбу нап╕саць нарысы пра асуджаных актыв╕ста╝.

"Я л╕чу сябе бацькам ╕дэ╕ стварэньня гэтай кн╕г╕, - сказа╝ Алесь Бяляцк╕. - Але маёй была тольк╕ ╕дэя. Дзякуй тым людзям, як╕я ╕дэю падхап╕л╕ ╕ ажыцьцяв╕л╕".

Паводле Алеся Бяляцкага, на наступны год мае выйсьц╕ працяг "Праг╕ вясны".

"Ужо зараз маем 14 асуджаных па "справе 14-ц╕", - сказа╝ праваабаронца. - За год, я думаю, асуджаных стане яшчэ больш. А кожны з гэтых людзей варты таго, каб пра яго нап╕сал╕, каб яго г╕сторыю запомн╕л╕. Падчас стварэньня гэтага зборн╕ка мы зразумел╕ адну рэч: г╕сторы╕ ╝ прынцыпе пра адно ╕ тое ж - затрымал╕, асудз╕л╕, пасадз╕л╕ за краты, - але кожная ёсьць ун╕кальнай ╕ непа╝торнай. А таму ц╕кавай".

Мэта выданьня - ня тольк╕ перал╕чыць выпадк╕ парушэньня право╝ чалавека, але ╕ паглядзець на героя╝ не ╝ ╕нфармацыйным, а ╝ чалавечым пляне. 

Падчас прэзэнтацы╕ выступ╕л╕ геро╕ кн╕г╕ Канстанц╕н Лукашо╝, Наста Палажанка, Валер Шчук╕н, Андрэй Кл╕ма╝ ╕ Артур Ф╕нькев╕ч.

16:15, 29 тра╝ня 2008, Прэс-група Парты╕ БНФ

Беларускамо╝нае навучаньне ╕ выхаваньне: нацыянальная бясьпека ╕ незалежнасьць кра╕ны

_

23 мая ╝ М╕нску прайшла асамблея “Беларускамо╝нае навучанне ╕ выхаванне: нацыянальная бяспека ╕ незалежнасць кра╕ны” прадста╝н╕ко╝ дзвюх грамадск╕х аб’яднання╝ “Таварыства беларускай школы” ╕ “Таварыства беларускай мовы ╕мя Францыска Скарыны”. З аднайменным дакладам выступ╕╝ старшыня РГА “ТБШ” Алесь Лозка. У абмеркаванн╕ яго прынял╕ ╝дзел Алег Труса╝ (ТБМ), Тамара Мацкев╕ч (ТБШ), Алесь Сядзяка (наста╝н╕к, М╕нск), Язэп Стэфанов╕ч (прафесар, НАН), Таццяна Канопк╕на (ТБШ, Гродна), Уладз╕м╕р Колас (педагог, рэжысэр), В╕нцук Вячорка (БНФ), Алена Ан╕с╕м (╤нстытут мовазна╝ства НАН) ╕ ╕нш.

Удзельн╕к╕ прынял╕ наступную заяву (падаецца далей).

Затым адбылася VII справаздачна-выбарная асамблея Таварыства беларускай школы. К╕ра╝н╕ком яго зно╝ абраны педагог ╕ фалькларыст Алесь Лозка, намесн╕кам╕ – Алесь Сядзяка (наста╝н╕к), Макс╕м Чарня╝ск╕ (кандыдат г╕старычных навук, археолаг НАН), Тамара Мацкев╕ч (ТБШ).

ЗАЯВА

асамбле╕ “Беларускамо╝нае навучанне ╕ выхаванне:

нацыянальная бяспека ╕ незалежнасць кра╕ны”,

праведзенай 23 мая 2008 года грамадск╕м╕ аб’яднанням╕

“Таварыства беларускай школы” ╕

“Таварыства беларускай мовы ╕мя Францыска Скарыны”

Абмеркава╝шы стан навучання ╕ выхавання ╝ адукацыйных установах кра╕ны, прадста╝н╕к╕ дзвюх арган╕зацый канстатуюць, што апошн╕я 12 гадо╝ установы адукацы╕ кра╕ны вымушаны працаваць ва ╝мовах крайняй нестаб╕льнасц╕.

1. Неапра╝дана часта змяняюцца вучэбныя планы, праграмы, падручн╕к╕. У канцы 90-х гадо╝ падставай для замены дапаможн╕ка╝ была ная╝насць у ╕х г╕старычнага с╕мвалу, як, напрыклад, у “Буквары”. Цяпер выключаюцца з праграма╝ творы таленав╕тых, у тым л╕ку народных, п╕сьменн╕ка╝. Прапануюць скасаваць – таксама шляхам неапра╝данага злучэння ╝ адну – навучальныя дысцыпл╕ны. Перадузятаму рэфармаванню найперш паддаюцца дысцыпл╕ны, як╕я фармуюць патрыятызм, грамадзянск╕я пачуцц╕, маральныя якасц╕, эстэтычны густ: л╕таратура, г╕сторыя, мастацкая культура.

2. Дзеля г.зв. аптым╕зацы╕ зачыняюцца школы, л╕цэ╕, ВНУ, сярод як╕х установы, як╕я складал╕ гонар беларускай адукацы╕, – Беларуск╕ гуман╕тарны л╕цэй з яго рэг╕янальным╕ ф╕л╕ям╕ ╕ Е╝рапейск╕ гуман╕тарны ╝н╕верс╕тэт.

3. Неабгрунтаваная, амаль штогадовая змена прав╕ла╝ прыёму ╝ ВНУ ╕ размеркавання выпускн╕ко╝ стварае с╕туацыю нера╝напра╝я для аб╕турыента╝ ╕ выпускн╕ко╝ вышэйшай школы розных гадо╝, прыводз╕ць да зн╕жэння якасц╕ адбору будучых спецыял╕ста╝, стварае нервовую атмасферу ╝ грамадстве ╝ цэлым.

4. Беларуская мова як мова навучання ╕ выхавання, а таксама як прадмет надалей марг╕нал╕зуецца, дыскрым╕нуецца. Ствараюцца ╝мовы для паслядо╝нага скарачэння колькасц╕ вучня╝, як╕я займаюцца па-беларуску.

5. Пазба╝ленне навучэнцкай моладз╕, пачынаючы з малодшага школьнага ╝зросту, ╕льгота╝ на праезд сур’ёзна ╝плывае на дабрабыт ╕хн╕х сем’я╝, стварае дадатковае сацыяльнае напружанне. Да гэтай праблемы ╕стотна дадаецца недахоп студэнцк╕х ╕нтэрната╝.

6. Школы ╕ ╝н╕верс╕тэты пачынаюць выкарысто╝вацца як ╕нструмент пал╕тычнага ╝ц╕ску. З ВНУ па надуманых прычынах нават выключаюць найбольш таленав╕тых ╕ творчых студэнта╝ з патрыятычным╕ ╕ дэмакратычным╕ перакананням╕ (Акадэм╕я к╕равання, БДЭУ, ГДУ, МДЛУ, БДУ ╕ ╕нш.). Не на дэмакратызацыю ╕ асобу працуе навязаная кантрактная с╕стэма, псе╝даграмадск╕я арган╕зацы╕ ╝ адукацыйных установах.

Пра глыбок╕ крыз╕с у адукацыйнай сферы сведчыць неадпаведнасць цяперашняй беларускай адукацы╕ е╝рапейск╕м стандартам, яе недастатковая ф╕нансавая падтрымка ╕ жорстк╕ ╕дэалаг╕чны ╝ц╕ск. Сотн╕ прафес╕янала╝ з’язджаюць на працу за мяжу. Моладзевая эм╕грацыя набыла самыя маштабныя памеры.

Перад новым наступам на беларускую школу, як╕ плануецца ╝ выглядзе чарговай псе╝дарэформы, у абарону прафес╕янал╕зму ╕ педагаг╕чнай кампетэнтнасц╕ выступ╕л╕ наста╝н╕к╕-пераможцы рэспубл╕канск╕х конкурса╝ розных гадо╝, былыя работн╕к╕ М╕н╕стэрства адукацы╕, найбольш свядомыя ╕ знаныя ╝ гэтай сферы спецыял╕сты. Педагаг╕чная ╕ бацько╝ская грамадскасць адчувае страх ╕ трывогу з-за пагрозы рэпрэс╕я╝.

Непрадбачл╕выя ╕н╕цыятывы супрацо╝н╕ка╝ М╕н╕стэрства адукацы╕ ╕ навая╝леных спецыял╕ста╝ у к╕ра╝н╕цтве кра╕ны адб╕ваюцца на прэстыжы Беларус╕ за межам╕ кра╕ны, на грамадзянск╕м спако╕ ╕ перспектывах устойл╕вага разв╕цця дзяржавы. Неабходная сапра╝дная рэформа, ск╕раваная на збл╕жэнне з е╝рапейск╕м╕ стандартам╕, на выхаванне адукаваных ╕ карысных сваёй кра╕не грамадзяна╝ ╕ патрыёта╝, але яна нават не планавалася. Пытанне насамрэч не ╝ працягласц╕ навучання, а ╝ ста╝ленн╕ да нацыянальнай с╕стэмы адукацы╕.

Асамблея настойл╕ва рэкамендуе:

Каб ун╕кнуць паспешл╕васц╕ ╕ новых памылак, М╕н╕стэрству адукацы╕ на працягу года правесц╕ работу для асэнсавання ╕ анал╕зу с╕туацы╕, навуковага ╕ эканам╕чнага абгрунтавання ╕ стварэння новай канцэпцы╕ разв╕цця беларускай адукацы╕, угрунтаванай на нацыянальным ╕ сусветным досведзе.

Разумеючы найважнейшае значэнне нацыянальна-культурных кашто╝насця╝, беларускай мовы, гуман╕тарных прадмета╝ у фармаванн╕ грамадзянскай супольнасц╕, адказнай за лёс кра╕ны, у выхаванн╕ высок╕х чалавечых якасця╝, беларускага патрыятызму, адпаведна прадстав╕ць у школьных вучэбных планах “Беларускую мову”, “Беларускую л╕таратуру”, “Г╕сторыю Беларус╕”, “Айчынную ╕ сусветную мастацкую культуру”, а таксама аднав╕ць экзамен па беларускай л╕таратуры.

Усведамляючы, што людз╕ нараджаюцца з неаднолькавым╕ магчымасцям╕ ╕ задаткам╕, пазбягаць непедагаг╕чнага прынцыпу “адз╕н капыл” пры стварэнн╕ канцэпцы╕ размеркавання с╕стэмы класа╝ ╕ тыпа╝ устано╝ (паглыбленыя, проф╕льныя; г╕мназ╕╕, л╕цэ╕ ╕ г.д.), зберагчы створаную ╕ апрабаваную сетку г╕мназ╕я╝, л╕цэя╝, л╕цэйск╕х класа╝.

З мэтай набл╕жэння нашай адукацы╕ да сусветных норма╝, росту яе прэстыжнасц╕ ╝ грамадстве распрацаваць захады дзеля дапасавання с╕стэмы айчыннай адукацы╕ да Балонскага працэсу.

Забяспечыць належны кантроль за выкананнем канстытуцыйных норма╝ выкарыстання беларускай мовы ва ╝становах рэспубл╕к╕, Пастановы М╕н╕стэрства адукацы╕ ад 27 жн╕╝ня 2002 г. “Праграма дадатковых мер па пашырэнн╕ сферы выкарыстання беларускай мовы ╝ с╕стэме адукацы╕”.

Асамблея выступае з ╕н╕цыятывай правядзення сёлета Бацько╝скага Форуму з удзелам прадста╝н╕ко╝ бацько╝ск╕х рада╝ ╕ бацько╝ск╕х кам╕тэта╝ школ кра╕ны з мэтай абмеркавання планаванай рэформы адукацы╕.

13:03, 29 тра╝ня 2008, Заява ТБШ ╕ ТБМ


Дыскус╕ю пра АЭС Беларуск╕ Народны Фронт распача╝ яшчэ ╝ пачатку 90-х гадо╝

-

Прапануем увазе чытачо╝ тэксты, як╕я апубл╕кавал╕ ╝ фронта╝скай ╕ агульнанацыянальнай прэсе спэцыял╕сты ╕ сябры Апазыцы╕ БНФ на тэму стварэньня ╝ кра╕не атамнай энэргетык╕ ╝ 1993 г.

У НАС НЯМА МАГЧЫМАСЬЦЯ╬ ДЛЯ ПРОСТЫХ РАШЭНЬНЯ╬

У распрацаванай БНФ канцэпцы╕ эканам╕чнае рэформы сфармуляваная мэта — стварэньне эфэкты╝най канкурэнтаздольнай эканом╕к╕. Вызначаны ╕ сродк╕ яе дасягненьня: упарадкаваньне дачыненьня╝ уласнасьц╕, антыманапольнае заканада╝ства, сацыяльна збалянсаваная бюджэтная пал╕тыка, незалежная крэдытна-ф╕нансавая сыстэма.

Аднак гэта палова справы. Канцэпцы╕ нестае прапанова╝ да структурнай перабудовы гаспадарк╕ Беларус╕ (выэначэньне шляхо╝ эканам╕чнай ╕нтэграцы╕ Беларус╕ ╝ э╝рапейскую гаспадарку), як╕я неабходна распрацаваць, каб надаць канцэпцы╕ замкнёны выгляд.

Кал╕ мы хочам стаць сапра╝ды незалежнаю дзяржавай, правадзейным членам сусьветнага супольн╕цтва, дык нам трэба навучыцца жыць за кошт сваёй працы ╝ гэтым супольн╕цтве. Прадаваць тое, што ╝ нас ёсьць ц╕ можа быць выраблена зь л╕шкам ╕ высокай якасьц╕, ды купляць тое, чаго нестае. Сёньня, аднак, прадукцыя нашае гаспадарк╕ неканкурэнтаздольная ан╕ на э╝рапейск╕м, ан╕ на сусьветным рынку. У нас няма за што купляць патрэбныя нам нафту, газ, жалеза, баво╝ну ╕ г.д., ╕ на╝рад ц╕ ╝ бл╕зкай будучын╕ мы здолеем паста╝ляць нашыя МАЗы, трактары, тэлев╕зары, лядо╝н╕, выл╕чальныя машыны ╕ г.д. на Захад ц╕ на ╬сход не па дэмп╕нгавых цэнах. I наагул, сусьветны рынак насычаны традыцыйным╕ в╕дам╕ тавара╝, ╕ замежныя вытворцы ня будуць спрыяць наладжваньню вытворчасьц╕ гэтых тавара╝ у нас.

Аднак шмат як╕я э╝рапейск╕я кра╕ны, прыкладам, Герман╕я, ╤тал╕я, А╝стрыя, кра╕ны Цэнтральнай Э╝ропы, маюць патрэбу ╝ электрычнай энэрг╕╕. Электраэнэрг╕я – неблаг╕ тавар, адз╕н зь нямног╕х, як╕ мы можам вырабляць на сусьветным узро╝н╕ ╕ як╕, зья╝ляючыся адным з гало╝ных падмурка╝ цыв╕л╕зацы╕, мае, бадай што, неабмежаваную пэрспэктыву. Геаграф╕чнае станов╕шча Беларус╕ дазваляе паста╝ляць энэрг╕ю замежным спажы╝цам з малым╕ стратам╕. Да таго ж, пры ная╝насьц╕ адносна танных ╕ дастаткова квал╕ф╕каваных працо╝ных рэсурса╝, дзеяздольнай вытворчай базы, радов╕шча╝ алюм╕н╕евай сырав╕ны, высокая энэргазабясьпечанасьць Беларус╕ дазвол╕ць стварыць спрыяльныя ╝мовы для структурнае перабудовы нашае гаспадарк╕ з удзелам замежнага кап╕талу.

Аднак, як л╕чаць спэцыял╕сты, разьв╕ваць на Беларус╕ для гэтых мэта╝ пал╕╝ную энэргетыку немэтазгодна. Па-першае, таму, што мы практычна ня маем ан╕ каменнага вугалю, ан╕ нафты, ан╕ газу. А па-другое, гэта небясьпечна з экаляг╕чных меркаваньня╝. Для Беларус╕ электрычная энэрг╕я можа стаць нацыянальным таварам ╕ рухав╕ком уздыму эканом╕к╕ ╝ тым разе, кал╕ вырабляць яе будуць на; атамных станцыях. Ва ╝мовах нармальнай эксплюатацы╕ сучасных па канструкцы╕ рэактара╝ вытворчасьць электраэнэрг╕╕ на АЭС будзе больш экаляг╕чнай, больш тэхналяг╕чнай, больш эканам╕чнай, больш пэрспэкты╝най, чым на пал╕╝ных. Спэцыял╕сты гэта ведаюць ╕ даказваюць.

Гало╝ная праблема атамнай энэргетык╕ – бясьпека атамнай станцы╕ ╝ аварыйнай сытуацы╕. Пытаньне ╝ тым, каб аварыя не перарасла ╝ катастрофу, як у Чарнобыл╕. Прапановы забаран╕ць буда╝н╕цтва новых АЭС, закрыць ╕сныя, уя╝ляюцца нерэальным╕. Сёньня чалавецтва ня зможа ╕снаваць бяз атамнай энэрг╕╕. Таму ╕ нам прыйдзецца будаваць. А кал╕ не захочам, дык усё ро╝на зь цягам часу будзем акружаныя атамным╕ станцыям╕ яшчэ больш, чым сёньня. Не атрымл╕ваючы н╕як╕х выгада╝ ад атамнай энэргетычнай тэхналёг╕╕, будзем спа╝на атрымл╕ваць сваю долю рызык╕. Таму трэба не адма╝ляцца ад атамнай энэргетык╕, а нарошчваць намаганьн╕ дзеля яе бясьпек╕.

Наша канцэпцыя бясьпек╕ атамнай энэргетык╕ будуецца на чатырох гало╝ных прынцыпах. Першы — буйнамаштабнасьць. Вял╕к╕я аб’ёмы вытворчасьц╕ ╕ эканам╕чнасьць дазволяць нак╕раваць неабходныя сродк╕ для распрацо╝к╕ бясьпек╕ атамных станцыя╝. Друг╕ — незалежнасьць, што дазвол╕ць самастойна прымаць рашэньн╕, к╕руючыся ╝ласнай неабходнасьцю, выгадай, бясьпекай. Трэц╕ — усталяваньне цыв╕л╕заваных дачыненьня╝ уласнасьц╕, што дазвол╕ць стварыць умовы адказнасьц╕ за бясьпечнае выкарыстаньне вытворчасьця╝ — крын╕ца╝ небясьпек╕. Чацьверты — выкарыстаньне новых, падвышанай надзейнасьц╕, рэактара╝ чацьвертага пакаленьня. Скептык╕ могуць сказаць: рызыка катастраф╕чнай авары╕ ╝сё-так╕ застаецца. Так, ╕ншага няма. Каб выжыць ╕ стаць цыв╕л╕заванаю кра╕наю, давядзецца ╕ рыэыку прыняць, ╕ адказнасьць на сябе ╝зяць за прынятыя рашэньн╕. Альтэрнатывай гэтаму — бязьдзейнасьць, якая вядзе да яшчэ большае рызык╕ марненьня ╕ заняпаду нацы╕.

Хаце╝ бы, каб мяне прав╕льна зразумел╕. Я не настойваю на гэтай прапанове. Настойваю на неабходнасьц╕ пошуку ╝ к╕рунку наданьня ╝стойл╕васьц╕ сацыяльна-эканам╕чнаму станов╕шчу Беларус╕, што немагчыма без вырашэньня ф╕нансавай ╕ энэргетычнай праблема╝. Ад дня сёньняшняга ╕ на пэрспэктыву. Гэта падмурак вырашэньня ╝с╕х астатн╕х праблема╝. Частка такога рашэньня выкладзена тут у якасьц╕ прапановы для абмеркаваньня.

Мечысла╝ Бурак,

╕нжынэр, кандыдат тэхн╕чных навук

Друкуючы артыкул сп. М.Бурака, рэдакцыя разумее, накольк╕ балючую для Беларус╕, пацярпелай ад Чарнобыльскай катастрофы, праблему ╝здымае а╝тар. Разам з тым нельга не пагадз╕цца са спадаром Бураком, што праблема пошука╝ крын╕ца╝ энэрг╕╕ для Беларус╕ вельм╕ актуальная. Таму запрашаем чытачо╝ "Нав╕на╝" выказацца наконт пэрспэктыва╝ разьв╕цьця ядзернай энэргетык╕ на Беларус╕. Сладзяемся таксама атрымаць меркаваньн╕ ╕ншых спзцыял╕ста╝, зь як╕м╕ пазнаём╕м нашых чытачо╝.

Нав╕ны БНФ №3(38), 1-25 сакав╕ка 1993 г.

БЫЦЬ Ц╤ НЕ БЫЦЬ АТАМНАЙ ЭНЕРГЕТЫЦЫ ╬ РЭСПУБЛ╤ЦЫ?

ДЛЯ МНОГ╤Х НЕ САКРЭТ, што на Беларус╕ ╕снуе энергетычная праблема. Гэта абумо╝лена, у першую чаргу, абмежаванай пал╕╝на-энергетычнай базай. Сёння тольк╕ 12 працэнта╝ спажываемага пал╕ва здабываецца ╝ самой Беларус╕. Астатняя колькасць, у асно╝ным у выглядзе газу ╕ нафты, паста╝ляецца з Рас╕╕. Па-другое, у нас не хапае магутнасця╝ па выпрацо╝цы электраэнерг╕╕. Зараз больш як 25 працэнта╝ яе патрэбы задавальняецца за кошт паставак з Л╕твы (╤гнал╕нская АЭС) ╕ Рас╕╕ (Смаленская АЭС).

╤снуюць два гало╝ныя шлях╕ дасягнення ╝стойл╕вага энергетычнага балансу. Першы – гэта эканом╕я. Аднак энергазберажэнне патрабуе радыкальных змен у структуры гаспадарк╕ ╕, адпаведна, шматм╕льярдных затрат.

Ёсць ╕ ╕ншы шлях. Статыстыка сведчыць: у багатых кра╕нах, дзе ╕ якасць жыцця вышэйшая, ╕ навакольнае асяроддзе чысцейшае, выпрацо╝ка электрычнай ╕ цеплавой энерг╕╕ на душу насельн╕цтва ╝ 1,5—2 разы перавышае ╕снуючы ╝ нас узровень (у ЗША — нават у 3 разы). Таму разв╕ваць нашу энергетычную базу трэба абавязкова. Але не пал╕╝ную энергетыку, бо мы не маем н╕ каменнага вугалю, н╕ нафты, н╕ газу. Яны запатрабуюцца на ╕ншыя мэты — транспарт, х╕м╕чную вытворчасць, газ╕ф╕кацыю вёск╕, задавальненне патрэб ╕снуючых цеплавых станцый.

Энергетычная праблема ╝ Беларус╕, на нашу думку, пав╕нна вырашацца шляхам стварэння ╕ разв╕цця атамнай энергетык╕. Аднак, зведа╝шы ╝жо адз╕н Чарнобыль, мног╕я адмо╝на паставяцца да такой перспектывы. Але ж большасць прамыслова разв╕тых кра╕н сх╕ляюцца ╝ бок паскоранага разв╕цця атамнай энергетык╕. Гэта тычыцца, напрыклад, ЗША, Япон╕╕, Англ╕╕, Герман╕╕ ╕ ╕нш. Не кажучы ╝жо пра Францыю, якая сёння выпрацо╝вае на АЭС 75 працэнта╝ электраэнерг╕╕, Бельг╕ю (61 працэнт). Напрыклад, Па╝днёвая Карэя ╝ 1991 годзе выпрацавала 47,5 працэнта электраэнерг╕╕ на АЭС, як╕я ╝трымл╕ваюць 9 атамных рэактара╝. У Япон╕╕ ╝ 1991 годзе дзейн╕ча╝ 41 атамны энергаблок агульнай магутнасцю 12 млн. кВт. Плануецца да 2010 года давесц╕ яе да 72 млн. кВт, пабудава╝шы больш як 40 новых атамных энергаблока╝.

Сёння прадукцыя нашай гаспадарк╕ на сусветным рынку не з’я╝ляецца канкурэнтаздольнай. У нас няма за што купляць патрэбныя нам нафту, газ, электрычнасць. Перспектывы – змрочныя...

Маецца, аднак, спрыяльная для нас акал╕чнасць: мног╕я е╝рапейск╕я кра╕ны, напрыклад, Герман╕я. ╤тал╕я, А╝стрыя, дзяржавы Цэнтральнай Е╝ропы, маюць патрэбу ╝ электраэнерг╕╕. Гэта неблаг╕ тавар, адз╕н з нямног╕х, як╕ мы можам вырабляць на сусветным узро╝н╕ якасц╕. Геаграф╕чнае станов╕шча Беларус╕ дазваляе паста╝ляць яе замежным спажы╝цам з малым╕ стратам╕. Да таго ж, пры ная╝насц╕ адносна танных ╕ дастаткова квал╕ф╕каваных працо╝ных рэсурса╝, неблагой вытворчай базы высокая энергазабяспечанасць дазвол╕ць стварыць у Беларус╕ спрыяльныя ╝мовы для мадэрн╕зацы╕ гаспадарк╕ з удзелам замежнага кап╕талу.

Беларусь мае дастатковы прыродна-рэсурсны патэнцыял, каб размясц╕ць неабходную колькасць так╕х станцый. Для гэтага можна выкарыстаць таксама земл╕, як╕я выведзены цяпер з гаспадарчага абароту чарнобыльскай катастрофай.

╤снуюць, аднак, сумненн╕ ╝ надзейнасц╕ захавання радыеакты╝ных адыхода╝. Праблема канчаткова пакуль не вырашана. Аднак атамныя станцы╕ вырабляюць энерг╕ю з адносна малой колькасц╕ ядзернага пал╕ва. Радыеакты╝ныя адыходы ╝твараюцца таксама ╝ малых колькасцях. Таму ╕снуе магчымасць вырашыць усе пытанн╕ ╕х бяспечнага захавання шляхам лакал╕зацы╕.

Гало╝ная праблема атамнай энергетык╕ — бяспека атамнай станцы╕ ╝ аварыйнай с╕туацы╕. Задача ╝ тым, каб якая-небудзь аварыя не перарасла ╝ катастрофу, што мела месца ╝ Чарнобыл╕. Наша канцэпцыя грунтуецца на прапанове стварэння буйнамаштабнай атамнай энергетык╕. Гэта дазвол╕ць не тольк╕ дасягнуць энергетычнага балансу, палепшыць экалаг╕чнае станов╕шча, стварыць канкурэнтаздольную эканом╕ку, атрымаць валюту, але ╕ забяспечыць (н╕якага парадоксу тут няма) павышаны ╝зровень ядзернай бяспек╕.

Ва ╝мовах буйнамаштабнай атамнай энергетык╕ з’я╝ляецца магчымасць дасягнуць больш высокага ╝зро╝ню ядзернай бяспек╕ Беларус╕, чым ва ╝мовах абмежаванага буда╝н╕цтва АЭС ц╕ нават ╕х адсутнасц╕ наогул. Надыходзячы энергетычны крыз╕с, патрабаванн╕ разв╕цця эканом╕к╕, узрастанне цэн на энерганосьб╕ты ╕ электраэнерг╕ю ╝сё ро╝на прымусяць нас не сёння, дык за╝тра пабудаваць адну-дзве атамныя станцы╕. Але тольк╕ разв╕ваючы атамную тэхналог╕ю, Беларусь здолее для сям╕-васьм╕ атамных станцый забяспечыць больш высок╕ ╝зровень бяспек╕, чым для адной-дзвюх.

Зраб╕╝шы атамную энергетычную вытворчасць нацыянальнай справай, Беларусь зможа ╝кладваць свой ╕нтэлектуальны, навуковы ╕ ╕нжынерна-тэхн╕чны патэнцыял, працо╝ныя рэсурсы, уласныя сродк╕ ╕ замежныя крэдыты ╝ распрацо╝ку ╕ рэал╕зацыю яе бяспек╕. Вял╕к╕я аб’ёмы вытворчасц╕ ╕ эканам╕чнасць выпрацо╝к╕ электрычнай ╕ цеплавой энерг╕╕ на атамных станцыях у далейшым акупяць выдатк╕ на забеспячэнне павышанай бяспек╕. Спецыял╕сты ведаюць, што атамная энергетыка мае вял╕к╕я, пакуль што да канца не рэал╕заваныя магчымасц╕ вырашэння праблемы ядзернай бяспек╕. Ужо сёння ╝ шэрагу кра╕н (Швецы╕, ЗША, Япон╕╕, Рас╕╕) вядзецца распрацо╝ка новых рэактара╝ чацвертага накалення. Так╕х, як, напрыклад, ╕нтэгральны рэактар ВПБЭР-600, як╕ можна разглядаць як рэактар гарантаванай бяспек╕. Верагоднасць цяжкой авары╕ тут у сотн╕ разо╝ меншая, чым на эксплуатуемых цяпер. Рэактар такога тыпу (АSТ-500) для выпрацо╝к╕ цяпла ╝жо створаны ╕ з’я╝ляецца самым бяспечным у свеце.

Так╕м чынам, неабходнасць дасягнення энергетычнага балансу ва ╝мовах адсутнасц╕ ╝ласных энерганосьб╕та╝, паляпшэння экалаг╕чнага станов╕шча, неабходнасць стварэння канкурэнтаздольнай эканом╕к╕ вымушаюць даць стано╝чы адказ на паста╝ленае ╝ назве артыкула пытанне. Пры гэтым, з мэтай павышэння ядзернай бяспек╕, атамная энергетыка пав╕нна быць менав╕та буйнамаштабнай.

Скептык╕ могуць сказаць: рызыка авары╕ ╝сё-так╕ застаецца. ╤ гэта пра╝да. Але каб выжыць ╕ стаць цыв╕л╕заванай кра╕най, прыйдзецца ╕ рызыку прыняць, ╕ нямала папрацаваць. Сумнай альтэрнатывай гэтаму з’я╝ляецца яшчэ большая рызыка г╕бення ╕ по╝нага заняпаду нацы╕.

Лявон ТАРАСЕНКА,

в╕цэ-прэз╕дэнт Беларускага экалаг╕чнага саюза, народны дэпутат Рэспубл╕к╕ Беларусь, кандыдат б╕ялаг╕чных навук

Мечысла╝ БУРАК,

╕нжынер, кандыдат тэхи╕чных навук

АД РЭДАКЦЫ╤: Праблема, закранутая ╝ артыкуле, для Беларус╕ жыццёва важная, але ╕ вельм╕ складаная. Аднос╕ны да яе неадназначныя. Што, пасля ╝с╕х жаха╝ Чарнобыля кл╕каць на беларускую зямлю ядзернага джына? Але, сцвярджаюць некаторыя, ёсць вопыт багатага Захаду, тых самых Францы╕ ╕ Бельг╕╕, як╕я «сядзяць» менав╕та на ядзернай энергетыцы. Адным словам, ╕ трэба штосьц╕ распачынаць, ╕ страшна штосьц╕ раб╕ць.

Як╕ ж падыход прымем, паважанае спадарства? Чакаем вашых думак ╕ меркавання╝.

Звязда, 12 студзеня 1993 г.

12:42, 29 тра╝ня 2008, Анал╕тычная кам╕с╕я Парты╕ БНФ


В╕ншуем Валянц╕ну Сьвяцкую зь юб╕леем!

_

Бацьк╕ Валянц╕ны Сьвяцкай у 1956 годзе “адгукнул╕ся” на закл╕к парты╕ асвойваць цал╕ну ╕, пак╕ну╝шы родную В╕лейшчыну, пераехал╕ ╝ Казахстан ╝ Цал╕наградзкаю вобласьць. Праз некальк╕ год у ╕х нарадз╕лася дачка.

Дзяц╕нства Валянц╕ны Сьвяцкай прайшло ╝ Казахстане. Першае знаёмства з радз╕май бацько╝ – Беларусьсю – адбылося, кал╕ дзя╝чынка была ╝жо школьн╕цай. Тады, будучы яшчэ дз╕цём, Валянц╕на закахалася ╝ Беларусь ╕ вырашыла абавязкова кал╕-небудзь туды вярнуцца. Але атрымалася так, што школу, а затым ╕ ф╕зыка-матэматычны факультэт Цал╕наградзкага дзяржа╝нага пэдагаг╕чнага ╝н╕вэрсытэту ╕мя С. Сейфул╕на Валянц╕на Сьвяцкая скончыла ╝ Казахстане. Нейк╕ час працавала наста╝н╕цай матэматык╕ ╝ Цал╕наградзкай вобласьц╕.

╤ тольк╕ ╝ 1981 годзе пераехала ╝ Беларусь. Працавала на Менск╕м трактарным заводзе: апэратарам ЭВМ, ╕нжынерам-праграм╕стам, намесьн╕кам сакратара кам╕тэта камсамолу, ╕нструктарам парткаму ╕ загадчыцай каб╕нэту пал╕тасьветы; ╕нструктарам у Менск╕м гарадзк╕м кам╕тэце КПБ; пасьля прыпыненьня дзейнасьц╕ кампарты╕ – у камэрцыйных структурах на розных пасадах; рэфэрэнтам, сакратаром савету Аграрнай парты╕ Беларус╕; к╕ра╝н╕ком Сакратарыяту Вярхо╝нага Савету Рэспубл╕к╕ Беларусь Х╤╤╤ скл╕каньня.

Валянц╕на Сьвяцкая - сябра Парты╕ БНФ з 2004. Уваходз╕ць у склад плянава-анал╕тычнай групы АДС. Старшыня Жаночай кам╕с╕╕ Парты╕ БНФ. Удзельн╕чала ╝ выбарах у Палату прадста╝н╕ко╝ Нацыянальнага сходу Рэспубл╕к╕ Беларусь у якасьц╕ кандыдата ╝ дэпутаты.

- Спадарыня Валянц╕на, што па╝плывала на Вашае рашэньне далучыцца да дэмакратычнага руху Беларус╕?

- Тут было шмат чыньн╕ка╝: у мяне был╕ вельм╕ дэмакратычныя бацьк╕, як╕я вучыл╕ за╝сёды мець сваё меркаваньне, пашанцавала таксама зь ╕нстытуцк╕м╕ выкладн╕кам╕ – кал╕ бы╝ забаронены акадэм╕к Сахара╝, нам загадал╕ забраць зь б╕бл╕ятэк╕ ╝се яго кн╕г╕ ╕ вучыцца па ╕х, менав╕та на студэнцк╕х вечарынах я даведалася, хто так╕я Гал╕ч, В╕збар, Акуджава. Усё гэта заклала свабоднае дэмакратычнае мысьленьне, вальнадумства. Я л╕чу, што гэта вельм╕ добра, кал╕ чалавек у любой сытуацы╕ мае сваё асаб╕стае меркаваньне ╕ не ба╕цца яго выказваць.

- Як Вам удалося трапляць на партыйныя пасады, ул╕чваючы Вашае вальнадумства?

- Адыграла сваю ролю перабудова. Кал╕ б не пачалася перабудова, я б н╕кол╕ ня трап╕ла ╝ камун╕стычную партыю. На хвал╕ новых ╕дэя╝ пал╕чыл╕, што можна браць у партыю ╕ вальнадумных людзей.

- Кал╕ даведал╕ся пра рух “БНФ “Адраджэньне”?

- Тады, кал╕ працавала ╝ парткаме Трактарнага заводу. Спачатку проста чула, што ствараецца арган╕зацыя нейк╕х нефармала╝. Пасьля даведалася, што гэтыя нефармалы – адраджэнцы. А мне за╝сёды, яшчэ нават кал╕ жыла ╝ Казахстане, была вельм╕ ц╕кавая беларуская мова, беларуская традыцыя, беларуская культура. Тады я нават на Трактарным заводзе пачала ствараць гуртк╕ па вывучэньн╕ беларускай мовы, г╕сторы╕ Беларус╕.

- А як далучыл╕ся да Парты╕ БНФ?

- У 1996 годзе я пазнаём╕лася з Гал╕най Сямдзянавай, якая стала маёй добрай сябро╝кай. Ведала шмат каго з заснавальн╕ка╝ Фронту. Мела зь ╕м╕ добрыя аднос╕ны, аднак у Партыю БНФ не зап╕свалася. А ╝ 2004 годзе, кал╕ адбывал╕ся выбары ╝ Палату прадста╝н╕ко╝, я была кандыдатам ╕ была падтрыманая Партыяй БНФ, якая нават вызвал╕ла для мяне акругу. Атрымалася так, што мяне, якая не была сябрам БНФ, усе л╕чыл╕ фронта╝кай. Таму я вырашыла, што н╕чога ня зьмен╕цца, кал╕ падам аф╕цыйную заяву.

- Ц╕ складана быць жанчынай у пал╕тыцы? У Беларус╕ пал╕тык – гэта прафэс╕я з мужчынск╕м тварам. Тое, што Вы – жанчына, перашкаджае ц╕ дапамагае ╝ пал╕тыцы?

- Сутыкалася з розным╕ ста╝леньням╕ да жанчыны, якая ╝ пал╕тыцы. Гэта ╕ несур’ёзнае ста╝леньне ╕ нават страх такой жанчыны. Мне ╝весь час даводз╕лася працаваць з мужчынам╕. ╤ яны працавал╕ са мной як з мужчынам, ня робячы зьн╕жк╕ за мой пол. У той жа час, я л╕чу, што сва╕м╕ дзеяньням╕ я змагла пераканаць шматл╕к╕х мужчын у тым, што я магу нешта зраб╕ць ня горш, чым яны. Мне казал╕ некаторыя мае калег╕, што ╝ мяне ёсьць адз╕н вял╕к╕ недахоп – тое, што для жанчыны я занадта разумная. Вось ╕ такое было ста╝леньне.

- Вы – старшыня жаночай кам╕с╕╕ Парты╕ БНФ. У свой дзень народз╕на╝ што б хацел╕ пажадаць сабе ╕ ╝с╕м жанчынам БНФ?

- У Беларус╕ жанчына ╝ пал╕тыцы – гэта ня тольк╕ жанчына-пал╕тык, гэта таксама жонк╕ ╕ мац╕ мужчын-пал╕тыка╝. Жадаю ╕м упэ╝ненасьц╕, прыгажосьц╕ ╕ мужнасьц╕.

11:44, 29 тра╝ня 2008, Прэс-група Парты╕ БНФ


Супрацо╝н╕к╕ КДБ затрымал╕ ╝ Менску Зьм╕тра Шыманскага

_

28 тра╝ня, Менск. На вул╕цы Камун╕стычнай супрацо╝н╕кам╕ КДБ бы╝ затрыманы старшыня Берасьцейскай абласной арган╕зацы╕ Парты╕ БНФ Зьм╕цер Шыманск╕. Супрацо╝н╕к╕ паведам╕л╕ спадару Шыманскаму, што дзейн╕чаюць па даручэньн╕ дэпартамэнту ф╕нансавых расьсьледаваньня╝ кам╕тэту дзяржа╝нага кантролю ╕ канф╕скавал╕ 1700 даляра╝, як╕я той ме╝ пры сабе.

"Яны паведам╕л╕, што заб╕раюць грошы для таго, каб спра╝дз╕ць, ц╕ не фальшывыя яны, - кажа Зьм╕цер Шыманск╕. - Аддаць абяцал╕ празь месяц".

Супрацо╝н╕к╕ КДБ запатрабавал╕, каб спадар Шыманск╕ нап╕са╝ тлумачальную наконт таго, адкуль мае 1700 даляра╝. Зраб╕ць гэта Зьм╕цер Шыманск╕ адмов╕╝ся.

"Зараз будзе праверка дэклярацый ма╕х дахода╝, а таксама маёмасьц╕", - кажа к╕ра╝н╕к абласной арган╕зацы╕.

Падчас дагляду асаб╕стых рэча╝ вял╕ся в╕дэаздымк╕.

"Супрацо╝н╕к╕ КДБ вельм╕ дэманстраты╝на раскладал╕ ╕ купюры, ╕ незалежныя газэты, як╕я я ме╝ пры сабе, - распавядае Зьм╕цер Шыманск╕. - Не выключаю, што ╝ хутк╕м часе гэтыя зап╕сы будуць выкарыстаныя на тэлебачаньн╕. Тут трэба ╝л╕чыць ╕ тое, што я - адз╕ны кандыдат ад АДС на выбарах у Палату прадста╝н╕ко╝".

Яшчэ адз╕н ц╕кавы момант: у той час, кал╕ Зьм╕цера Шыманскага затрымал╕, перастал╕ працаваць яго маб╕льныя тэлефоны - Вэлком ╕ МТС, на рахунку кожнага зь як╕х было дастаткова грошай.

"Нумар МТС запрацава╝ празь дзьве гадз╕ны, а нумар Вэлком, як мне паведам╕л╕, будзе адказваць тольк╕ за╝тра", - паведам╕╝ Зьм╕цер Шыманск╕.

21:08, 28 тра╝ня 2008, Прэс-група Парты╕ БНФ

В╕ншуем Валянц╕ну Сьвяцкую зь юб╕леем!

valancina_sviackaja_400 Бацьк╕ Валянц╕ны Сьвяцкай у 1956 годзе “адгукнул╕ся” на закл╕к парты╕ асвойваць цал╕ну ╕, пак╕ну╝шы родную В╕лейшчыну, пераехал╕ ╝ Казахстан ╝ Цал╕наградзкаю вобласьць. Праз некальк╕ год у ╕х нарадз╕лася дачка.
Дзяц╕нства Валянц╕ны Сьвяцкай прайшло ╝ Казахстане. Першае знаёмства з радз╕май бацько╝ – Беларусьсю – адбылося, кал╕ дзя╝чынка была ╝жо школьн╕цай. Тады, будучы яшчэ дз╕цём, Валянц╕на закахалася ╝ Беларусь ╕ вырашыла абавязкова кал╕-небудзь туды вярнуцца. Але атрымалася так, што школу, а затым ╕ ф╕зыка-матэматычны факультэт Цал╕наградзкага дзяржа╝нага пэдагаг╕чнага ╝н╕вэрсытэту ╕мя С. Сейфул╕на Валянц╕на Сьвяцкая скончыла ╝ Казахстане. Нейк╕ час працавала наста╝н╕цай матэматык╕ ╝ Цал╕наградзкай вобласьц╕.
╤ тольк╕ ╝ 1981 годзе пераехала ╝ Беларусь. Працавала на Менск╕м трактарным заводзе: апэратарам ЭВМ, ╕нжынерам-праграм╕стам, намесьн╕кам сакратара кам╕тэта камсамолу, ╕нструктарам парткаму ╕ загадчыцай каб╕нэту пал╕тасьветы; ╕нструктарам у Менск╕м гарадзк╕м кам╕тэце КПБ; пасьля прыпыненьня дзейнасьц╕ кампарты╕ – у камэрцыйных структурах на розных пасадах; рэфэрэнтам, сакратаром савету Аграрнай парты╕ Беларус╕; к╕ра╝н╕ком Сакратарыяту Вярхо╝нага Савету Рэспубл╕к╕ Беларусь Х╤╤╤ скл╕каньня.
Валянц╕на Сьвяцкая - сябра Парты╕ БНФ з 2004. Уваходз╕ць у склад плянава-анал╕тычнай групы АДС. Старшыня Жаночай кам╕с╕╕ Парты╕ БНФ. Удзельн╕чала ╝ выбарах у Палату прадста╝н╕ко╝ Нацыянальнага сходу Рэспубл╕к╕ Беларусь у якасьц╕ кандыдата ╝ дэпутаты.
- Спадарыня Валянц╕на, што па╝плывала на Вашае рашэньне далучыцца да дэмакратычнага руху Беларус╕?
- Тут было шмат чыньн╕ка╝: у мяне был╕ вельм╕ дэмакратычныя бацьк╕, як╕я вучыл╕ за╝сёды мець сваё меркаваньне, пашанцавала таксама зь ╕нстытуцк╕м╕ выкладн╕кам╕ – кал╕ бы╝ забаронены акадэм╕к Сахара╝, нам загадал╕ забраць зь б╕бл╕ятэк╕ ╝се яго кн╕г╕ ╕ вучыцца па ╕х, менав╕та на студэнцк╕х вечарынах я даведалася, хто так╕я Гал╕ч, В╕збар, Акуджава. Усё гэта заклала свабоднае дэмакратычнае мысьленьне, вальнадумства. Я л╕чу, што гэта вельм╕ добра, кал╕ чалавек у любой сытуацы╕ мае сваё асаб╕стае меркаваньне ╕ не ба╕цца яго выказваць.
- Як Вам удалося трапляць на партыйныя пасады, ул╕чваючы Вашае вальнадумства?
- Адыграла сваю ролю перабудова. Кал╕ б не пачалася перабудова, я б н╕кол╕ ня трап╕ла ╝ камун╕стычную партыю. На хвал╕ новых ╕дэя╝ пал╕чыл╕, што можна браць у партыю ╕ вальнадумных людзей.
- Кал╕ даведал╕ся пра рух “БНФ “Адраджэньне”?
- Тады, кал╕ працавала ╝ парткаме Трактарнага заводу. Спачатку проста чула, што ствараецца арган╕зацыя нейк╕х нефармала╝. Пасьля даведалася, што гэтыя нефармалы – адраджэнцы. А мне за╝сёды, яшчэ нават кал╕ жыла ╝ Казахстане, была вельм╕ ц╕кавая беларуская мова, беларуская традыцыя, беларуская культура. Тады я нават на Трактарным заводзе пачала ствараць гуртк╕ па вывучэньн╕ беларускай мовы, г╕сторы╕ Беларус╕.
- А як далучыл╕ся да Парты╕ БНФ?
- У 1996 годзе я пазнаём╕лася з Гал╕най Сямдзянавай, якая стала маёй добрай сябро╝кай. Ведала шмат каго з заснавальн╕ка╝ Фронту. Мела зь ╕м╕ добрыя аднос╕ны, аднак у Партыю БНФ не зап╕свалася. А ╝ 2004 годзе, кал╕ адбывал╕ся выбары ╝ Палату прадста╝н╕ко╝, я была кандыдатам ╕ была падтрыманая Партыяй БНФ, якая нават вызвал╕ла для мяне акругу. Атрымалася так, што мяне, якая не была сябрам БНФ, усе л╕чыл╕ фронта╝кай. Таму я вырашыла, што н╕чога ня зьмен╕цца, кал╕ падам аф╕цыйную заяву.
- Ц╕ складана быць жанчынай у пал╕тыцы? У Беларус╕ пал╕тык – гэта прафэс╕я з мужчынск╕м тварам. Тое, што Вы – жанчына, перашкаджае ц╕ дапамагае ╝ пал╕тыцы?
- Сутыкалася з розным╕ ста╝леньням╕ да жанчыны, якая ╝ пал╕тыцы. Гэта ╕ несур’ёзнае ста╝леньне ╕ нават страх такой жанчыны. Мне ╝весь час даводз╕лася працаваць з мужчынам╕. ╤ яны працавал╕ са мной як з мужчынам, ня робячы зьн╕жк╕ за мой пол. У той жа час, я л╕чу, што сва╕м╕ дзеяньням╕ я змагла пераканаць шматл╕к╕х мужчын у тым, што я магу нешта зраб╕ць ня горш, чым яны. Мне казал╕ некаторыя мае калег╕, што ╝ мяне ёсьць адз╕н вял╕к╕ недахоп – тое, што для жанчыны я занадта разумная. Вось ╕ такое было ста╝леньне.
- Вы – старшыня жаночай кам╕с╕╕ Парты╕ БНФ. У свой дзень народз╕на╝ што б хацел╕ пажадаць сабе ╕ ╝с╕м жанчынам БНФ?
- У Беларус╕ жанчына ╝ пал╕тыцы – гэта ня тольк╕ жанчына-пал╕тык, гэта таксама жонк╕ ╕ мац╕ мужчын-пал╕тыка╝. Жадаю ╕м упэ╝ненасьц╕, прыгажосьц╕ ╕ мужнасьц╕.



Дыскус╕йны клюб

aes_400


 


В избранное